Deze stap is bedoeld om een beeld te krijgen van de situatie.
Een ecosysteemtoestand is een verbeelding van de situatie waarin een systeem zich op een bepaald moment bevindt. Het gaat hier niet om exacte wetenschap, maar om het beeld dat het beste aansluit bij de situatie in het zomerseizoen. Lees hier meer over ecosysteemtoestanden.
Deze stap is bedoeld om als gebruiker een afweging te maken of de ernst van de situatie aanleiding geeft voor het treffen van technische maatregelen. De frequentie, duur en periode van de situatie vs. de maatschappelijke wensen en doelen bepalen tezamen in welke mate het zinvol is actie te ondernemen.
Bij deze stap brengt u in beeld of het een vaak en/of langdurig voorkomen probleem is. Het gaat er hierbij om, om een orde grootte gevoel te krijgen en niet om de exacte data en/of tijdspad.
Als u beoordeelt dat uw situatie nu geen aanleiding geeft voor het nemen van technische maatregelen dan kunt u nu stoppen met de routekaart. Wilt u toch verder? Klik dan 'Ga naar stap 3'
Deze stap is bedoeld om inzicht te krijgen in de mogelijke oorzaken van de situatie.
Door schaduw op het water kunnen waterplanten minder goed groeien. Als circa 30 % van het wateroppervlak of meer beschaduwd is dan kan dit een probleem vormen voor de waterkwaliteit, omdat waterplanten daar een belangrijke rol in spelen. Als er meer dan 30 % van het wateroppervlak beschaduwd wordt, kruis dan de belangrijkste bronnen van schaduw aan.
Op basis van bovenstaande waarneming, afweging en analyse, adviseren we de volgende maatregelen. Wij raden aan om samen met een waterkwaliteitsexpert passende maatregelen nader vorm te geven. Hieronder worden enkele suggesties getoond waar u aan kunt denken met betrekking tot het nemen van maatregelen. Er is onderscheid gemaakt in verschillende type maatregelen: bronmaatregelen (die erop gericht zijn de belasting op het systeem te verlagen), systeemmaatregelen (die erop gericht de draagkracht van het systeem te vergroten), interne maatregelen (die kunnen helpen om een omslag naar een helder systeem te bewerkstelligen) en overige maatregelen. De maatregelen die naar verwachting het meest effectief zijn worden eerst genoemd.
Watersystemen bevinden zich vaak ofwel in een heldere toestand met waterplanten ofwel in een troebele toestand met algen. In een helder systeem met waterplanten zorgen waterplanten ervoor dat het water helder blijft. Echter, naarmate nutriëntenbelasting toeneemt wordt dit steeds moeilijker. Bij een bepaalde kritische nutriëntenbelasting slaat een systeem om van een heldere naar een troebele toestand (weergegeven als Pkrit2 in de afbeelding). Algen nemen het over van waterplanten en vaak nemen soorten toe die gebaat zijn bij troebele omstandigheden, zoals bodemwoelende vis, die het water nog troebeler maakt. In deze situatie is het erg moeilijk om weer terug te gaan naar een helder systeem. Om dit te bereiken is het nodig om de nutriëntenbelasting veel verder omlaag te brengen dan de kritische belasting die leidde tot omslag van helder naar troebel. Deze lagere kritische belasting is in de afbeelding weergegeven als Pkrit1 Voor meer informatie, zie de publicatie: https://www.stowa.nl/sites/default/files/assets/PUBLICATIES/Publicaties%202000-2010/Publicaties%202005-2009/STOWA%202008-04.pdf
Maatregelen zijn er vaak op gericht om een troebel systeem weer helder te maken. Dit kan op verschillende manieren. Als de nutriëntenbelasting hoog is in het systeem dan is het belangrijk om eerst de belasting te verminderen. Dit kan worden gedaan door bronmaatregelen uit te voeren die erop gericht zijn nutriëntenbelasting te verlagen. Als de belasting dicht bij de kritische grens ligt kunnen er ook andere type maatregelen toegepast worden. Systeemmaatregelen zijn erop gericht om de draagkracht van het systeem te vergroten; ze verhogen de kritische belasting, waardoor het systeem een hogere nutriëntenbelasting aan kan. Interne maatregelen grijpen in op het voedselweb. Op deze manier kunnen ze het systeem een duwtje in de richting geven van een troebele naar een heldere toestand. Ten slotte zijn er overige maatregelen die meer te maken hebben met gebruiksfuncties en bewustwording.