Stappenplan routekaart maatregelen Ga naar STOWA.nl

Routekaart maatregelen waterkwaliteit

Welkom! Bijgaand vindt u de Routekaart maatregelen waterkwaliteit. De routekaart is ontworpen om voor uw specifieke locatie en situatie in zoet water in de gebouwde omgeving een beeld te krijgen van mogelijke maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit. Door het doorlopen van de stappen 1) waarneming, 2) afweging en 3) analyse genereert de routekaart een overzicht van 4) maatregelen die mogelijk uw situatie kunnen verbeteren. Bij verdere uitwerking van de maatregelen is het zinvol om eerst een nadere analyse uit te voeren. Betrek hiervoor een specialist.


Algemene informatie

Klik op de kaart om uw locatie aan te geven.
your image

Stap 1: waarneming

Deze stap is bedoeld om een beeld te krijgen van de situatie.

Wat is de waargenomen situatie?(meerdere opties mogelijk)

Wat is de waterkwaliteitsopgave op basis van de ambities van gemeente en/of waterschap?(meerdere opties mogelijk)

Welk watertype past het best bij jouw situatie?(selecteer één optie)

Wat is de waargenomen ecosysteemtoestand (EST)?(meerdere opties mogelijk)

Een ecosysteemtoestand is een verbeelding van de situatie waarin een systeem zich op een bepaald moment bevindt. Het gaat hier niet om exacte wetenschap, maar om het beeld dat het beste aansluit bij de situatie in het zomerseizoen. Lees hier meer over ecosysteemtoestanden.

Stap 2: afweging

Deze stap is bedoeld om als gebruiker een afweging te maken of de ernst van de situatie aanleiding geeft voor het treffen van technische maatregelen. De frequentie, duur en periode van de situatie vs. de maatschappelijke wensen en doelen bepalen tezamen in welke mate het zinvol is actie te ondernemen.

Wat is de ernst van ernst van de situatie, gelet op:

Bij deze stap brengt u in beeld of het een vaak en/of langdurig voorkomen probleem is. Het gaat er hierbij om, om een orde grootte gevoel te krijgen en niet om de exacte data en/of tijdspad.

Hoe lang doet de situatie zich voor (duur)?

Hoe vaak is de situatie gemeld/waargenomen (frequentie)?

In welke periode doet de situatie zich voor (seizoen)?

Hebben zich er in het verleden vaker problemen voorgedaan met de waterkwaliteit?

Indien er zich in het verleden vaker problemen hebben voorgedaan met de waterkwaliteit, hoe is dit toen opgelost?

Vormt de huidige situatie, gelet op de frequentie, duur, en moment van optreden van de situatie, een probleem vanuit… (meerdere opties mogelijk)

Als u beoordeelt dat uw situatie nu geen aanleiding geeft voor het nemen van technische maatregelen dan kunt u nu stoppen met de routekaart. Wilt u toch verder? Klik dan 'Ga naar stap 3'

Stap 3: analyse

Deze stap is bedoeld om inzicht te krijgen in de mogelijke oorzaken van de situatie.

Systeemkenmerken:(per vraag meerdere opties mogelijk)

Welke geometrische parameters zijn van toepassing op uw situatie?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Welke hydrologische kenmerken zijn van toepassing op uw situatie?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Welke hydrodynamische kenmerken zijn van toepassing op uw situatie?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Welke bodem eigenschappen zijn van toepassing op uw situatie?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Drukfactoren:(per vraag meerdere opties mogelijk)

is er sprake van externe nutriëntenbelasting, en zo ja, wat zijn bronnen daarvan?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Is er sprake van vervuilde/grote interne nutriëntenbelasting?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie of u het antwoord niet weet hoeft u niets te selecteren.

Is er sprake van andere externe toxische / chemische belasting?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Is er sprake van beschaduwing op het water?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Door schaduw op het water kunnen waterplanten minder goed groeien. Als circa 30 % van het wateroppervlak of meer beschaduwd is dan kan dit een probleem vormen voor de waterkwaliteit, omdat waterplanten daar een belangrijke rol in spelen. Als er meer dan 30 % van het wateroppervlak beschaduwd wordt, kruis dan de belangrijkste bronnen van schaduw aan.

Is er een (verstoring in de) flora en fauna die leidt tot extra druk op de waterkwaliteit?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Worden er beheer- en onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Is er sprake van recreatief gebruik of andere functies?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Overige drukfactoren?

Als geen van de antwoorden van toepassing is op uw situatie hoeft u niets te selecteren.

Overzicht

1: Waarneming

2: Afweging

3: Analyse

Stap 4: maatregelen

Op basis van bovenstaande waarneming, afweging en analyse, adviseren we de volgende maatregelen. Wij raden aan om samen met een waterkwaliteitsexpert passende maatregelen nader vorm te geven. Hieronder worden enkele suggesties getoond waar u aan kunt denken met betrekking tot het nemen van maatregelen. Er is onderscheid gemaakt in verschillende type maatregelen: bronmaatregelen (die erop gericht zijn de belasting op het systeem te verlagen), systeemmaatregelen (die erop gericht de draagkracht van het systeem te vergroten), interne maatregelen (die kunnen helpen om een omslag naar een helder systeem te bewerkstelligen) en overige maatregelen. De maatregelen die naar verwachting het meest effectief zijn worden eerst genoemd.

schematisch overzicht van maatregelen

Watersystemen bevinden zich vaak ofwel in een heldere toestand met waterplanten ofwel in een troebele toestand met algen. In een helder systeem met waterplanten zorgen waterplanten ervoor dat het water helder blijft. Echter, naarmate nutriëntenbelasting toeneemt wordt dit steeds moeilijker. Bij een bepaalde kritische nutriëntenbelasting slaat een systeem om van een heldere naar een troebele toestand (weergegeven als Pkrit2 in de afbeelding). Algen nemen het over van waterplanten en vaak nemen soorten toe die gebaat zijn bij troebele omstandigheden, zoals bodemwoelende vis, die het water nog troebeler maakt. In deze situatie is het erg moeilijk om weer terug te gaan naar een helder systeem. Om dit te bereiken is het nodig om de nutriëntenbelasting veel verder omlaag te brengen dan de kritische belasting die leidde tot omslag van helder naar troebel. Deze lagere kritische belasting is in de afbeelding weergegeven als Pkrit1
Voor meer informatie, zie de publicatie: https://www.stowa.nl/sites/default/files/assets/PUBLICATIES/Publicaties%202000-2010/Publicaties%202005-2009/STOWA%202008-04.pdf

Maatregelen zijn er vaak op gericht om een troebel systeem weer helder te maken. Dit kan op verschillende manieren. Als de nutriëntenbelasting hoog is in het systeem dan is het belangrijk om eerst de belasting te verminderen. Dit kan worden gedaan door bronmaatregelen uit te voeren die erop gericht zijn nutriëntenbelasting te verlagen. Als de belasting dicht bij de kritische grens ligt kunnen er ook andere type maatregelen toegepast worden. Systeemmaatregelen zijn erop gericht om de draagkracht van het systeem te vergroten; ze verhogen de kritische belasting, waardoor het systeem een hogere nutriëntenbelasting aan kan. Interne maatregelen grijpen in op het voedselweb. Op deze manier kunnen ze het systeem een duwtje in de richting geven van een troebele naar een heldere toestand. Ten slotte zijn er overige maatregelen die meer te maken hebben met gebruiksfuncties en bewustwording.